Онажон Шеърлар
ТЎРТЛИКЛАР Оналарнинг оёғи остидадир Равзаи жаннату жинон боғи. Равза боғи висолин истар эсанг Бўл онанинг оёғин туфроғи. * * * Бошни фидо айла ато қошиға, Жисмни қил садқа ано бошиға. Тун, кунингга айлагали нурпош Бирисин ой айла, бирисин қуёш. Ғафур Ғулом ОНА Туғилган дамимни эслай олмайман, Ташаккур дейилса арзигулик тонг. Танам йўргакланган, муштим туғилган, Олтин рудасидай ишланмаган онг. Ҳали бепардозман, олам жамолин Кўра олмасликка кўзим ҳам ожиз. Танглайим кўтарган бибим бечора Ким эди, билмайман ўлгандир, эсиз. Биринчи тамшанган она сут қадрин Асл ўғил бўлиб оқлаш эътибор. Теварак оламга зийнат саналур Она юрт бағрида кўркам ҳар чинор. Қирқ йил ҳадегунча ўтиб ҳам кетди, Ўғлингни кўрсайдинг етук камолин. Кутиб етишолмай бизга қолдирган Шунчалар муҳайё олам жамолин. Дунёдай алвон ранг дастурхон ёзиб, Сенинг оилангда ҳаммамиз обод. Кумуш узугингни бармоқдан олиб, Ушбу шеърим билан сени қилдим ёд. Худди юрак устида Эркалаган қўлинг бор. Сочимни силаб қўйган Панжанг изи — йўлинг бор. Уфқлардан кенг эдинг Бағрингга олган чоғи. Ўзлигимни танитган Онагинам қучоғи. Мингга кириб ўлсам ҳам, Қулоқда қуйма алланг. Қуёшга қўшнимиз, деб Кўрсатганинг минг-минг ранг. Ўзинг, ахир, нимасан, Қоямисан, тоғмисан? Ўзинг ахир нимасан, Жаҳонмисан, боғмисан? Рангмисан, қуёшмисан, Ўаммасидан улуғсан! Етук-етук сўзимни Шаънингга айтгуликсан. Ҳойнаҳой, бир китобсан, Минглаб қомусдан баланд. Ҳойнаҳой офтобсан, Мен эса сенга фарзанд. Ҳамид ОЛИМЖОН ЙИГИТЛАРНИ ФРОНТГА ЖЎНАТИШ Поезд тайёр жўнамоққа, Вокзал тўла йигитга: Она бу кун узатади Ўз ўғлини фронтга. — Хайр ўғлим, оқ йўл бўлсин, Хайр, кўзим қораси. Билким, жангда билинади Мард йигитнинг сараси. Бола экан тиш чиқардим, Ёвларни тишласин, деб. Тоғдай оғир билак бердим, Душманни муштласин, деб. Яна икки кўз ҳам бердим, Ёв келганда кўргани. Оёқ бердим лозим келса Ёв устига юргани. Ақл бердим, ёв босганда Енгишга йўл топсин, деб. От ҳам боқдим, маврид келса Жангга миниб чопсин, деб. Мана бу кун буюк халқинг Сени чақирди жангга: Фашист деган бир аждаҳо Ёв келибди Ватанга. Отангнинг номини айтиб, Болам, мард бўл, жангга кир. Душманни қув элимиздан, Кетидан елдай югур. Кўкдан келса, қилич билан Оёғини қирқиб ол; Ёрдан чиқса, қўндоғ билан Аблаҳнинг бошига сол. Ҳамла қилса гавдасини Танк билан мажағлаб ўт. Кўкка чиқиб ўлим ёғдир, Қолсин бегўр, бетобут. Ҳужум чоғи чекинма ҳеч, Тулкини шер бўлиб бос. Тирноқ билан бағрини йирт. Қўлингни дор қилиб ос. Агар жангда иш бермасанг, Олмасанг ботир деб ном, Душманни енгиб қайтмасанг Берган сутларим ҳаром. Хайр, ўғлим, оқ йўл бўлсин, Хайр, кўзим қораси. Билким, жангда билинади Мард йигитнинг сараси. Йигит қасамёд қилади Милтиқни олиб қўлга. Паровоз ҳам қичқиради, Поезд тушади йўлга. Она йўлга тикилади: — "Болам, йўлинг бўлсин оқ...” Поезд кўздан йўқолгунча Тикилади у узоқ. Миртемир СЕН ОНА... Алишерга алла айтиб ухлатган Сен — она. Оғушида Бобур камолга етган Сен — она. Торобийни оғир жангга жўнатган Сен — она. Оламни нурида мунаввар этган Сен — она. Йиғласа, дунёни расо титратган Сен — она. Кулгиси саодат парвариш этган Сен — она. Доҳийлар бешигин бедор тебратган Сен — она. Меҳри баҳорида элни яшнатган Сен — она. Ягона ўғлингни жўнатдинг жангга, Бўл бардам, она! Онадай ошиқ йўқ она Ватанга, Муҳтарам она... ОНАГИНАМ Товонимга чақир тиканакдай ботувчи — ғашлик, Бедаво сизловиқдай сизлатгувчи — ғашлик. Жигаримни қиймалаб аҳён-аҳён, Чучварага чеккувчи — ғашлик. Мени ўйлаб нотавон ва нимжон, ғашимга теккувчи — ғашлик. Суякларимни сирқиратиб, оч теватдай ғажигучи, Кўзимга ёш тирқиратиб, жиғилдонимда аччиқ бўзадай ачигувчи ғашлик... Дунёга қайта келишимга кўзим етсайди, Йигит ёшим тўлмай туриб, Айрилиқ зайлида қоқ ёғочдай қуриб Жон берган онамни кўришимга кўзим етсайди, Тиззасига бир нафас бош қўйишимга кўзим етсайди, Оналик меҳрига ўбдон тўйишимга кўзим етсайди, Оқ сутингни оқлай, дейишимга кўзим етсайди, Менда ғашлик нетарди? Янтоқ ўтинидек, Тамаки тутунидек, Тонг пайтида таралган бадбахтлик тунидек — Чексиз фазоларга тарқаб кетарди! Онагинам! Одам бўлдимми менам? Йигит ёшимгача бир челак сув келтириб бермаган бўлсам, Ё ташналигингда бир коса шарбат тўлдириб бермагам бўлсам, Ё нон ёпишинг учун, Ҳатто бир йўла, бир кун Саҳродан ўтин орқалаб келмаган болангман... Оғзингдан сўз чиқмай, елмаган болангман... Сенинг арзимас бир юмушингни адо этолмаганим, Сенинг бир ишорангга юз ўмбалоқ ошиб кетолмаганим! Сени жиндак хушвақт қилгани, Сени жиндак хушбахт қилгани - Тагсиз жарлардан ўтолмаганим, Сени сўнгги йўлга ўзим кузатолмаганим — Тоғдай зил. Абадиятдай чексиз армон бўлиб қолди дилимда, онагинам! Одам бўлдимми менам? Ҳа, одам санашар мени элимда, Сенга қилолмаган хизматим, Сен деб чеколмаган заҳматим — Жиндак зеҳним, жиндак шеърим, жиндак ғазалхонлигим Оналик меҳрига тўймаган меҳрим, жиндак яхшилик ва ёмонлигим Мени одам санаган элимга бахшида, жафодийда онагинам! Элга хизматим — сенга хизматим эмасми ахир, Эл мени фарзандим демасми ахир! Рози бўл, одам саналай менам... Дунёга қайтиб келурман, Лекин бошқа ўғил бўлиб... ОНАГИНАМ ... Она бағрин қўмсаб ўтди гўдаклик, Тақдир олиб кетмиш эди йироққа. Гоҳ ўксуклик, гоҳи шўхлик, тентакли, Тағин бир ёз қайтиб келдим қишлоққа. Не кўрайин? Кетмон ётур занг босиб, Сопи синиқ, қараб бўлмас ўроққа. Оғил, четан, қудуқ боши чанг босиб, Онам шўрлик ўхшар жонли қурчоққа. Кўз ёшини артиб рўмол учида, Манглайимдан ўпиб, тутар сўроққа. Синглим кўзи милт-милт, ҳовли бурчида, Ҳовли ўхшар ҳозир юз бир қуроққа. «Кўз ойдин!» деб олис-яқин келишар: «Келдинг чоғи тағин тўрт кун қўноққа?» Вақт тиғиз-да, булар қайдан билишар, Бири уйга, бири чорлар овлоққа. «Тулпор тўғри чортоқ томон чопармиш, Сен ҳам ахир чопиб келгунг чортоққа. От айланиб, қозиғини топармиш, Сен ҳам ахир топиб келгунг шу ёққа...» Бири у дер, бири бу дер, хушвақтлик, Сакраб кетгум келар ўхшаб тайлоққа. Яхши тилак, яхши орзу, хушбахтлик, Майли борсам бориб келай яйлоққа. Вақт тиғиз-ку, лекин анча тургим бор, Тағин тушгум, қайдам, қандай сўқмоққа. Онагинам кўз олдида юргим бор. Кетмам, тўлқин итғитгандай қирғоққа. Тонг отмайин ўроқни ҳам соплагум, Кетмонни ҳам дуч қилгайман қайроққа. Лой қиламан, лойга сомон қоплагум, Эрта билан дўстлар келур шувоққа. Қайдан билсин не савдолик ёш бошим, Она қалби ўхшар ойдир булоққа. Хаёлларда совиб қолар сўк ошим... Онагинам ўтин қалар ўчоққа... ЗУЛФИЯ * * * Онам! Сенинг иссиқ, азиз жонингни, Заррадек чоғимдан бошлаб биламан, Ўзим ҳам зарра-ю, лекин қонингни Янгилаб жисмингдан ўзни узганман. Сен гул жувон ҳали мендан бехабар, Булутдай гўдаклар тортди ҳавасинг, Энди мен сен десам қайноқ, муаттар Ҳоврин ҳис қиламан илиқ нафасинг... ОНАМ БОҚИ Кечагина борлиқ эди мовий қор, Севгидайин кун тафтидан эриди. Эсда: Биз ёш, қор баҳордан сервиқор, Танимизда минг бир офтоб бор эди. Ҳамма гўзал: Ёши ўтган онам ҳам Хушбўй эди хиёл сўлиқ гул мисол, У билганни пари билмас бир олам, Унга келиб ечиларди барча фол. Нафасидан нафас олиб ўсдик биз: Фарзандлару, гулу китоб ҳамроҳи. Гулдан жозиб эди бизнинг онамиз, Бир жаҳон бахт бағишларди нигоҳи... Онам боғи орзусимон турфа ранг, Лоқайд, бачки безакларга эди ёт. Бор мавжудот рақиби-ла қилиб жанг Ўстирди боғ, ўғил ва қиз — зурриёд. Шу эрам боғ замонанинг зайли-ла Эл ўтгувчи равон йўлга айланди. Онам! Сизнинг умр ҳаёт майли-ла Менинг жисму жаҳонимга жойланди... Неча аждод кечган боғдан йўл қолди, У йўлларда Сизу мендан йўқдир из! Сизни Мену, Мени Оналик олди, Аёл зоти кетмас ҳаётдан изсиз... Асқад МУХТОР АЯЖОНИМИЗ Титраб янграр эди уфқлар тонгда, Гўзал куйлар эди аяжонимиз. Булутлар тўлғанар эди осмонда, Жажжи юракларда — ҳаяжонимиз. Куйни қари қартанг мукка тинглаган, Бунда ожиз эди ҳар қанақа сўз. Уруш мўраларди қўлсиз енглардан, Юпун хирмонлардан — бебарака куз. Аям кўкка қушдай интилар эди, Этагидан ушлаб дийдирардик биз. Яшил кўзакларда мўлтиллар эди, Чала қолган куйдек болалигимиз. Булутлар безовта эди осмонда, Жажжи юракларда — ҳаяжонимиз. Дадамизни эслаб шундай ҳар тонгда, Мунгли куйлар эди аяжонимиз. Куй бўлиб учмоқни қиларди орзу, Дадамизни эслаб шундай ҳар тонгда. Аммо, қанотларин ёзолмасди у, Чунки биз бор эдик қанот остида. ШУҲРАТ | |
| Просмотров: 5119 | |
