Hamza Imonberdiyev (1954-1997)
KIRPITIKAN Barglar chirt-chirt uzilib, Sho‘ng‘ib ketar har yonga. O‘xshar go‘yo mushukdan Qochgan sariq sichqonga. Barcha qush va jonzotlar Qish g‘amida ushbu choq. Olmaxon yong‘oq g‘amlar, Pana joy izlar Maymoq. Yashar faqat bir kirpi Boshqa bir tashvish bilan. Tinmay izg‘ir qaygadir, Band qandaydir ish bilan. Qiziqsinib bir kuni Baqa to‘xtatdi uni. Dedi: —Hoy, kirpitikan, Javob bergil so‘roqqa, Har kuni leykang bilan Shoshilasan qayoqqa? —E, qo‘shni, bu sayyohlar Rosayam tegdi jonga. Ermakka gulxan yoqib, Xavf solishar o‘rmonga. Shunga bo‘lib ko‘z-quloq, Yuribman kun kechirib — Ular yoqib ketishgan Gulxanlarni o‘chirib... CHANOQVOY Chanoq besh barmogida Paxtani ushlab turar. Teruvchini baholab, Ko‘nglini hushlab turar. Bir tola ham qoldirmay Toza tersang qancha sen, Aio qo‘ydim deganday Ko‘rsatar besh panjasin. BIR SO‘Z Men Loladan xafaman, Boshqa o‘rtoq topaman. — Shaddod, — degan so‘zimga, Qarab turib ko‘zimga, Dedi qasddan: — Bilvol, san Badbashara, Xumboshsan! Shunchalik aybim ko‘pmi? O‘zida-chi, ayb yo‘qmi? Bo‘ldi, undan xafaman, Boshqa o‘rtoq topaman. Neki bersa oyimiz Boiib yerdik doim biz. Ranjitsa uni birov, O‘ch olar edim darrov. Uni do‘stim degandim, U deb kaltak yegandim. U boisa bitta so‘zga, Qaramay yuz-u ko‘zga Shuncha gapni to‘qidi, Bitta do‘stim yo‘q endi... Men Loladan xafaman, Boshqa o‘rtoq topaman. URUSHQOQLAR Qoida yog‘och-avtomat, „Urush-urush" o‘ynaymiz. Kalishlar — granata. Bir-birimiz poylaymiz. Goh ko‘krakka uramiz: — Dushmanga yer yo‘q, — deb. Goh yuztuban qulaymiz, Naq yurakdan „o‘q" yeb. Ba’zida chinqiramiz: — Paq-puq, otdim, yiqil, — deb. Dushman tan olmas: — O‘qing Qiyshiq ketdi, — nuqul deb. Hamma bola o‘yinda „Jang" qiziydi tobora, Faqat Nodir raketa Yasash bilan ovora. — Urushqoqlar ichida Yashab netaman,— der u. — Olis sayyoralarga Uchib ketaman,— der u. Buni eshitib bizlar Darrov uni o‘raymiz. — O‘zing bilan bizni ham Ola ket, — deb so‘raymiz. Rozi bo‘lar do‘stimiz: — Chiqinglar, — deb imlaydi. — Biz kashf etgan sayyora Urush nima bilmaydi! VAQTNING HAJMI QANCHA? O‘ylab ko‘rsam, vaqt degan Rezinali to‘rxalta, Neki tiqsang ichiga Sig‘averar, zo‘r xalta. Masalan, bir soatda Nimalar qilish mumkin? Kitob, gazeta o‘qish, Samokat minish mumkin. Do‘sting bilan urishib, Mumkin hatto yarashish. Tort yeyayotgan ukangga „Yordamlashish", „qarashish", Alg‘ov-dalg‘ov qilib so‘ng Mumkin yigish uy ichin. Ko‘chirish mumkin hatto Telefonda uy ishin. Ha, shulaming bariga Bir soatgina darkor. Bir kunda bir soatdan Yana, eh, qanchasi bor. Harakat zo‘r bo‘lsa, vaqt Rezinali to‘rxa!ta. Neki tiqsang ichiga Sig‘averar, zo‘r xalta! OLAMOSHIM Tokchadagi qaymoqdan Ko‘tarmay sira boshin, Ichayapti qarasam, Uyalmay Olamoshim. Avvaliga „pisht" deb bir Quvmoq bo‘ldim-u, biroq Rahmim kelib negadir Tikilib qoldim uzoq. Quloqlarin chimirib Ichar edi bir mayin. Beparvoligim sabab Qomi ochgani tayin. Oyoq uchida asta Chiqib ketdim hovliga— Bir gal qaymoq yemasam Yemabman-da, mayliga. QO‘POLLIK Afsus, qo‘pollik qildim, Akam urdi do‘q, — Bor, ko‘zimga ko‘rinma, Hech keraging yo‘q! — Bilmay qoldim, ishoning, Aka, so‘zimga. — Bas, dedim, bas, ko‘rinma Endi ko‘zimga. O‘tib ketdi bunday so‘z Jon-u tanimdan. Ko‘zlarimga to‘lib yosh Ketdim yonidan. Ko‘rinmayman ko‘ziga, Bo‘pti, ketaman. Yolg‘iz akam toshmehr, Bunda netaman?! Ha, ketaman bir o‘zim, Bosh oqsa qayga. Balki sharga osilib Uchaman oyga. Balki minib G‘irko‘kni Jangga kiraman. Yog‘och qilichim sermab, Yovni qiraman. Dushman bilan solishib, O‘larman oxir. Nima qila olardim Akamsiz axir. Kelib qabrim boshiga Akam bosh egar. Kechir meni, uka, deb Balki yosh to‘kar. Hech kim nobud bo‘lmagan Mening yoshimda... — Uka! Boqsam turardi Akam boshimda. Xayollarim har yoqqa Sochilib ketdi. Xufton dilim charaqlab Ochilib ketdi. Akam bo‘lsa yonimda Quvnab ketaman. Shunday akam turganda Oiib netaman?! TURNALAR Dovul turib dengizda Havo tamom buzildi, Kechga borib turnalar Safl bexos uzildi. Qolib ketdi bir turna Dosh berolmay jalaga. Qirrovlari yetmadi Bee’tibor galaga. Xavotirda onasi Safdan chiqar qayrilib. Qayoqqa ham borardi Dilbandidan ayrilib. Qushlar charchab-horigan, Tugab borar kuch-sabot. Tortmoqchiday domiga Toiqinlar sapchir bot-bot. Azoblardan qushchaning Ko‘zlarida yosh qotdi. —Chidolmayman, onajon, Qanotlarim tosh qotdi. Netardi onayizor Yuragin o’rtar bu sas: —Yana biroz sabr qil, Sabr qil, bolam, birpas. Ko‘p o‘tmay ufq bo‘zarib Jala ham tindi asta, Alg‘ov-dalg‘ovli borliq Tinchib qoldi birpasda. Yotar dengiz yastanib, Na boshi, na cheki bor. Dengiz uzra tumalar Uchib borar bemador. Shu choq olisda yolg‘iz Kema ko‘zga chalindi. Shod qirrovlab turnacha Onasiga yalindi: — Uchaylik o‘sha yoqqa, Tog‘-qoyaga o‘xshaydi. — Yo‘q! yo‘q! Bu — suzar orol, Qanotsizlar yashaydi. Ular haqda avlodlar Biror xush so‘z aytmagan. Ularga yaqinlashgan Hech vaqt omon qaytmagan. Yo‘q, quloqsiz turnacha Ilmayin ona so‘zin, Uchib ketdi suzuvchi' — Oroldan uzmay ko‘zi». Ona tuma qirrovi Ko‘kni tutar bu damlar: — Ojizlarmiz, sizlarga Insof bersin, odamlar!
| |
| Просмотров: 1052 | |
