Sayfulloh Nosirov
SOG’INCH Qishlog‘im sog‘indim juda ham, Ufqqa tutashgan dalalar. Oftobda qorayib chinakam, Chiniqqan sarpoychan bolalar... Yodimda: ko‘chani changitib, O’ynardik charchamay chiliklar. Otamiz, onamiz gangitib, Qochardik ko‘rsatib qiliqlar.. Esimda: suv kechib, shalabbo, Kanalda boldirg‘on o‘rganim, Yodimda tutgayman doimo, Maykamga qulupnay terganim. Yoshligim! Vujudim qaltirar, Bo‘g‘zimga tiqilar hayajon. Ko‘zimda achchiq yosh yiltirar, Ko‘rmasman seni men hech qachon! BOLALIKNI ESLAB... Esimda: har kuni changga belanib, Sarpoychan g’ildirak surardik tinmay. O’tardi soatga soat ulanib, Oxir kun botganin qolardik bilmay. Yodimda: tuganmas, quyuq paxtazor, Oralab chekanka qilardik uchin. To’rt uchlik, besh uchlik ko’sakni yig’ib, Poylardik qizlarni "siylamoq" uchun. Hanuz yodimdadir: chor atrof dala, Boshpana bo’lgudek yo’q edi bir joy. Osmondan sharillab quygandi jala, Hamma yoq jiqqa ho’l, kiyim-boshlar loy. Hozir u damlarni hapriqib yurak, Eslayman ko’zda yosh, ovozim bo’g’iq. Mayli, jala quysin, loy bo’lsin, biroq, Qaytib kelsin o’sha yorqin bolalalik! Lekin, afsus, o’sha shirin damlardan, Faqat xotiralar qolibdi hayhot! Hatto o’shal totli xotiralar ham, Yillar o’tgan sayin uzilar bot-bot! Ey, shamol misoli yugurgan yillar! Aziz xotiramga kelsin rahmingiz.. Yoshligimdan qolgan aziz yodgor bu, Usiz men uzimni his etgum yolg’iz.. Usiz bu dunyodan ketaman izsiz.. ISYON GULI Tog‘u adirlarni quchgan qalin qor, Iliq kun taftidan eriy boshladi. Go‘zallik, nafosat, gul ramzi - bahor, Bizning diyorga ham qadam tashladi.. Ilk bor bosh ko‘tardi boychechak yerdan, Isyon darsin undan o‘rganmoq kerak.. Ajab, bu shijoat keldi qaerdan?. Bu g‘urur, bu jur’at nelardan darak..? Kunlar isib biroz, uyg‘ondi olam, Gullar hidi butun borliqni tutdi. Qushlar quvnoq sayrar, hammayoq ko‘klam, Boychechakni esa barcha unutdi... Bu vaqt vazifasin o‘tab bo‘lgan gul, Qovjirab, so‘nmoqda edi hayoti. Ko‘rgan umri qisqa ersa-da butkul, Lekin gullar ichra yangraydi oti! Uyg‘ongani uchun barchadan burun, "Bahor ramzi" derlar olqishlab uni. Berilmish bu unvon o‘limidan so‘ng, Shu yo‘lga tikkani uchun umrini! QATAG’ON Qavmimni qiyratdi qatag‘on, Qardoshlar qabrga quladi.. Qaroqchi qo‘llari qizil qon, Qolgan-qutganlarni quvladi.. Qondoshim! Qanoat qo‘rg‘oni! Qalbingda qotmasin qo‘rquvlar! Quzg‘unlar qalbingdan qo‘rqajak! Qasosing qilarlar qiy-chuvlar! Qaroqchi qashqirni qirgani, Qilichlar qinlarin qirqajak! Qularlar qabrga qo‘ng‘izlar! Qahramon qardoshlar qolajak! Qiqirlab qaqajon qor qizlar, Qiyqirib quvnoqlik qilajak! Qalblarga Qur’onni qo‘ndirib, Qaqragan qalblarni qondirib, Qardoshlar qavmimni qo‘rajak! Qimmatli qismatin qurajak! O’shal kun albatta kelajak! O’shal kun albatta kelajak! TASVIR... Sokin subhidamda sip-siyoh sochi, Sutdek suratiga soya solibdi. Sirli sinoatga suqlarin sochib, Sabo sochin sekin silab suyibdi. Saboyu sochlari sozanda sozi, Singari sehrli so‘zlar so‘ylabdi. Sunbul sochlarining savdoyi so‘zi, Silliq sirtmoq solib seni siylabdi. IYMONGA CHORLOV Sokin tun… Betinim porlab samoda.. Yulduzlar nuqradek jilva qiladi.. Hammayoq osuda.. Yengil shabboda, Atrofdan gul hidi olib keladi… Biroq bu sukunat… Tengsiz jamolni.. Xayollar to'lqini chilparchin qilar.. Kim ham to'sa olar.. Kelgan xayolni..? O'zi shoh…Xohlagan vaqtida kelar… -Hayot o'zi nima?.. Yaralding butun… Ozmidir yo kopmi – yasharsan bunda.. Aytginchi.. Dunyoga kelding ne uchun?! Qaysi maqsad uchun yaralmish banda?? Bilib qo'y! Yaratgan Egang-chun har vaqt… Sajdaga bosh egib turmas esang zor.. Qilgan ezguliging.. Bir pulga qimmat… Zero, IYMON bo'lmay, ezgulik bekor.. Shunday ekan.. Do'stlar, hazir bo'laylik.. Doim intilaylik IYMON yo'liga.. Yaxshi amallarda hozir bo'laylik, Birga g'ov solaylik shayton yo'liga! SO’Z TIG’I... Ajab nozik ekan ko‘ngil shishasi, Salga kirlanadi, salga darz ketar. Inson ko‘nglin ovla, der yurak sasi, Shunda malham bo‘lib, dardlari bitar. Ushbu ezgu sifat rostgo‘y, ko‘ngli oq, Oliyjanob, mo‘min insonlarga xos. Ammo Yaratganni bilmagan nopok, Kimsalar axloqi bunaqa emas. Ularning maqsadi oxirat emas, Ushbu damda kelar hoyu havasdir. Yemoq hamda ayol, lazzat bo‘lsa bas, Nasihat kor qilmas, o‘git abasdir. Zero, qalblar qurum bosgan mo‘ridek, Gunohlar qurumi birla to‘ladir. Bu yoqda Iblis ham o‘tirmasdan tek, Ularga vasvasa tinmay soladir: «Qo‘yaver, darz ketsin, yorilsin, jo‘ra, Ezilib suv bo‘lsin zormanda yurak, Nasiya bo‘lgan ming ajrdan ko‘ra, Oldingda naqd turgan manfaat kerak». Mo‘minlar bir jonu, bir tan ekanin, Qalbi so‘qir kimsa qayoqdan bilsin. Birovga qadagan so‘zlar tikanin, O’lik qalb egasi qaydan his qilsin! Asli, mo‘min kishi til va qo‘lidan, Boshqalarga ozor bermagan zotdir. Shunda yurgan bo‘lar Islom yo‘lidan, Ana shunday zotning qalbi hayotdir! BEVAFOGA Ey ko'zim quvonchi, qalbim sururi! Ey ertam ishonchi, sevgim g'ururi! Ey dilim yupanchi, jonim, shuurim! Murod-maqsadingga endi yetdingmi?! Olis-olislarga ko'z tikib nochor, Tunlar yulduz sanab o'tarman bedor, Sevgim poymol etib, itqitib, beor, O'zga yor ilkini tutib ketdingmi?! Kolxoz qartasida paxta tergani, Borganda qilgan ahd-paymoning qani? Derdingku: "Sevgi bu – hayot gulshani"!? Sevgimiz bir chaqa pulga sotdingmi?! Qalbim oh chekadi, yig'larman besas, Keng dunyo ko'rinar go'yo tor qafas, Axir senga tengmas edi u nokas! Nahot o'zing shunday tuban etdingmi?! Hayotimdan endi chiqib ketdingmi…. SAFARNOMA Borsang Toshkentga agar, Mahmudjonni mahkam tut, Tilidan yog'ar shakar, Dardlaring bo'lar unut. Dangasa, ayyorligin, Qo'shmasak ham bo'ladi. Yaxshi fe'llar borligin, Aytsak o'rni to'ladi. Har bir yo'l, har dahani, "G'izillab" topar shovvoz, Yotargachi, joy qani? Desang, deydi: juda soz. Mehmonxona, - der - yaqin, Topgaymiz, - der- g'izillab. So'ng yurar xuddi chaqin, Qolar yurak bezillab. Lek moshinlar karvoni, Unga yo'l bermaydi hech, Halqumga kelar joni, Chunki vaqt bo'lmoqda kech. O'ngga, so'lga boradi, Mahmudjon xo'b pitirlab, Tag'in ancha yuradi, Necha kilometrlab. Oxir topadi bir joy, Turadi to'kib savlat. Oddiy emas, naq "saroy", Chiqdik uchinchi qavat. Joylar zo'r, shinam, toza, Ko'rsang ko'zing quvonar. Uxladik qilib maza, Toki bo'lguncha sahar. Shunda birov soati, To'xtamay jiringladi. Men toq bo'lib toqatim, Uyqusirab tingladim. Dedim: Buncha urar do'q, Insof bormi loaqal?! Hali tong ham otgan yo'q, Nechun dodlar bemahal?! Keyin bomdod vaqtida, Birov hojatga kirdi. Yastangandek taxtida, O'nbesh minut o'tirdi. Bu yoqda bo'lib tarang, Biz kutib o'turibmiz. Mushtumni qisib arang, Zo'rg'a chidab turibmiz. Va nihoyat bizga ham, Kirishga navbat yetdi. U esa chiqib beg'am, Kulib xonaga ketdi. Hangomalashib xullas, Hazillashib o'tirdik. Suhbat qilishib bir pas, So'ng uyquga erk berdik. To'qqiz bo'lganda soat, Apil-tapil turishib, Yengil taranib faqat, Tez ketdik yo'lga tushib. Ancha yurgach, bittamiz: To'xtang ey do'stim, dedi. Axir qayon ketamiz? Qobketdi kostyum! dedi. So'ngra xijolat bo'lib, Xo'rsinib boqib chetga. Dedi o'pkasi to'lib: Qolibdir yana setka. Ortga qaytdik jadallab, Oldik kostyum, setkani. So'ng yana bir amallab, Yo'lga tushdik ketgani. Alqissa tush pallada, Toshkentdan ketdik chiqib. Har xil o'y har kallada, Borarmiz jim, toliqib. Goh adirdan, goh cho'ldan, Har xil suhbat qilindi. Eyarmiz deya yo'lda, Shirin taom olindi. Goh chindan, goh hazildan, Gaplarga gap ulandi. Ba'zan sekin, ba'zida, Xandon otib kulindi. Shunday qilib safardan, Keldik to'rtovlon do'stlar. O'tib gina-kadardan, Kechirishib kam-kostlar. She'rim oxirin ular, Madhi ila bezatsam, Shirin-shirin tuyg'ular, So'zlar ila kuzatsam. Har biri olamga teng, Do'stlar ekanin bildim. Qalbi pok, fe'llari keng, Rostlar ekanin bildim. Yo Rab, mahshar kuni ham, Ham Firdavs jannatida. Bizlarni qilib hamdam, Payg'ambarlar qatida. Aylab bizni jovidon, Qullaringni shodon qil! Mangu baxt etib ehson, Mangu jannatmakon qil! G'AZALLAR Dilda g'am, ko'zimda nam, ko'p o'rtadi jonim mani, Qayda ul yorimki, kelsa, bo'lsa darmonim mani. Oh, ul oyni hajridin bag'ri dilim ming poradur, Bir ko'rub, ilkini tutsam, yo'qtur armonim mani. Dilbarim, ko'p fursat o'tdi, zarra parvo qilmading, Rahm etib, noz etmayin, kelsangchi, cho'lponim mani. Korvondin ayri qolg'on tevadek devonavor, Ishq sahrosida yondim, qayda sarbonim mani. Qo'rqamen toptab bu Shokir ishqini etsang xarob, Qolmag'aysanmu uvolig'a qadrdonim mani. * * * Bir qiyo aylab pari qildi ulug‘ holim zabun, Onchakim, hajrida yosh o‘rnig‘a ko‘zdin oqdi xun. Ko‘zlarin ohug‘a mengzatgum, qoshin yov yoyig‘a, Kiprigikim sanchilur nashtar kibi bag‘rimg‘a chun. Gar qizil rang istar ersam, bormag‘ayman chor taraf, Yor labi bo‘lg‘ay kifoya mengakim, chun lolagun. Ul parining ishqida devonadurman, do‘stlar, Ayriliq o‘ti yurak-bag‘rim yaro qildi butun. Shunda bir sohibdilim aydi: "Unut, hech yodlama", Man dedim: "Kosh, balki bul kundin batardur erta kun". Garchi ul zolimni hech parvosi yo‘qdur holima, Rabbima yolvoraman har kech oning baxti uchun. Tangrig‘a shukr et, ayo Shokir, sabrlik banda bo‘l, Ko‘p kishining baxti bul dunyoda hech o‘lmas butun. * * * Dilim g‘ash, ko‘zlarim yoshliq, samog‘a yetdi faryodim, Na bo‘lg‘ay bir nazar tashlab nigorim aylasa yodim. Kecha-kunduz aning yodida rangim za’faron o‘ldi, Qani dardim bayon aylarg‘a topsam xushsuxan nodim. Nahot orzuyima yetmay ko‘yida xonumon kuysa, Nahot Shirin kabi yorim demas: "Kel munda, Farhodim". Taajjub etmangiz gar bunda jonim tez chiqar bo‘lsa, Ne tong, novaklari-la dilni teshkan o‘lsa jallodim. Ayo do‘stlar, bu Shokirbekni emdi beklig‘i yo‘qdur, Nechukkim, aylamish ruxsorig‘a bandi parizodim. NAVOIY G’AZALIGA MUXAMMAS Hajrida chektim ming ohu zor, ul ohu kelmadi, Necha bor va’da etib, kuttirdi yohu, kelmadi, Ko‘z tikib yo‘lig‘a ko‘z tindi, jafojo‘ kelmadi, Kecha kelgumdur, debon ul sarvi gulro‘ kelmadi, Ko‘zlarimg‘a kecha tong otquncha uyqu kelmadi. Lahza o‘tkan sori dil o‘ynab, bo‘lib hol beqaror, Xavfdin o‘zdin ketar holatg‘a yetdim necha bor, Gar tovush kelsa umid birla qo‘pub man dilfigor, Lahza-lahza chiqtimu chektim yo‘lida intizor, Keldi jon og‘zimgavu ul sho‘xi badxo‘ kelmadi. Ko‘kda oy balqib parivash orazin qilg‘anda yod, Dilda ummed sho‘‘lasi yondi, ko‘ngul o‘rtandi bot, Ming taassufkim, botib oy so‘ndi ummedi hayot, Orazidek oydin erkanda gar etti ehtiyot, Ro‘zgorimdek ham o‘lg‘onda qorong‘u kelmadi. Kuydi paykar dastidin safro, yururman telbavor, Emdi manga hech qiziq ermas ne yo‘g‘u, neki bor, Javdirab har yon boqib, ko‘zdin oqur yosh shashqator, Ul parivash hajridinkim yig‘ladim devonavor, Kimsa bormukin anga ko‘rganda kulgu kelmadi. Haddin o‘tti ishq o‘ti, Farhodu Majnunlar qani, Bosh-oyoqni qopladi oning ayovsiz gulxani, Qon toshib larzona dildin, tutti har yerni xuni, "Ko‘zlaringdin nega suv kelgay", deb o‘lturmang meni, Ki bori qon erdi kelgan, bu kecha suv kelmadi. Ishqi sodiq uchramas, yo‘qsa kelur g‘ov dambadam, Hamrahi qayg‘u, nadam bo‘lg‘ay, na rohat va na dam, Aksari oshiqlarin bo‘lg‘ay borar rohi adam, Tolibi sodiq topilmas, yo‘qsakim qo‘ydi qadam, Yo‘lg‘akim avval qadam ma’shuqa o‘tro‘ kelmadi. Shokiro, vayrona dil islohini qilma o‘yin, Ul pari kelmay turub oning tuzalmog‘i qiyin, Chunki dard bo‘lg‘ay ziyoda ayriliq ortqon sayin, Ey Navoiy, boda birla xurram et ko‘nlung uyin, Ne uchunkim boda kelgan uyga qayg‘u kelmadi. SAYYIDI OLAM HAQIDA SATRLAR... Muqaddima Olamlarni yo‘qdan bor etib, Yerni sokin, barqaror etib, Ne’matlarin indirgan Alloh, Sha’niga hamd yuborgum har goh. Qur’on, Sunnat tutqizib qo‘lga, Sutdek oppoq charog‘on yo‘lga, Yo‘llab ketgan Payg‘ambariga, Sahobalar, izdoshlariga, Ular yo‘lin tutganlarga ham, Salomlarim borsin damodam. Qardoshlarim, ko‘zim nurlari! Yurt kelgusi, din botirlari! Keling, so‘ylay ajib hikoyat, O’rnak olmoq muhimdir g‘oyat. Zulmatlarda odam yotganda, Jaholatga olam botganda, Charaqlagan Nurni keltirgan, Bebaho bir durni keltirgan, Payg‘ambarning hayotin o‘qib, Ko‘zni namlab, dilga o‘t yoqib, Bul chashmadan olib bahralar, Dillar jo‘shib, yonib chehralar, Simiraylik, qonsin yuraklar, Muhabbatdan yonsin yuraklar... Ibrohim alayhissalomning Makkaga kelishlari, Zamzam suvi chiqishi Haq amrila Xalil payg‘ambar, Makka tomon qildilar safar. Hojar bilan Ismoilni ham, Bu safarda qildilar hamdam. Bog‘u rog‘lar tashlab ketdilar, Oxirda bir yerga yetdilar.. Atrof quruq tog‘u tosh faqat, Na daraxt bor, na suv, na ko‘kat.. Jazirama issiq taftidan, Tog‘lar qaro edi aftidan.. Ana shundog‘ tog‘ orasida, Qolib Hojar va norasida, Qo‘l ko‘tarib ko‘kka Ibrohim, Duo qilib dedi: "Allohim!! Qup-quruq dasht, tog‘lar yonida, O’tsiz, suvsiz biyobonida, Shonli Ka’bang o‘rnida men zor, Zurriyodim qoldirdim bedor... Toki Senga qilib ibodat, Namoz barpo qilishsin har vaqt.. Bandalaring ko‘rib qalbin Sen, Ka’ba tomon burgin, talpinsin.. Mevalardan ato et, yo Rab, Shukr etsalar bunga ne ajab". Shunday qilib Haq amri birla, Ismoilni tashlab Hojar-la, Kelgan tomon yo‘ldan ketdilar, Tog‘ orasi, cho‘ldan ketdilar... Yolg‘iz qolib Hojar bu yerda, Yeguligi tugab oxirda, Safo Marva uzra yetti bor, Suv axtarib kezdilar nochor... Va nihoyat, holsizlanib jim, O’g‘li tomon tashladi odim.. Ko‘rdilarki, o‘g‘li Ismoil, Yonboshida turar Jabroil, Yerni qattiq bir tepib shu choq, Sharaqlatib chiqardi buloq.. O’shal damdan suv serob bo‘lib, Odamlar ham boshladi kelib... Ibrohim alayhissalom uchun bo‘lgan eng katta sinov - o‘g‘illari haqida ko‘rgan tushlari Oilasin, o‘g‘lin ko‘rgali, Ikkisining holin so‘rgali, Fursat bo‘lgan mahalda doim, Kelib turar edi Ibrohim.. O’g‘li go‘dak vaqtidan o‘tib, Oq-qoraning farqiga yetib, Qarab unga to‘ymaydigan chog‘, Bir voqea yuz berdi mundog‘: Ko‘zi ilib, ushbu ulug‘ zot, Bir kun mudhish tush ko‘rdi hayhot! O’g‘lin yerga yotqizib qo‘yib, Pichoq bilan turganmish so‘yib!! Bu ne holdir.. Bu ne sinoat?!! Vojib erur qilmoq itoat!! Zero Rosul ko‘rgan tush albat, Vahy erur! Allohdan faqat!! Shuning uchun qat’iyat ila, Yuz rizoliq kayfiyat ila, Kelib o‘g‘li tomon payg‘ambar, Boshin silab yetkazdi xabar: O’g‘lim! Bu kun bir tush ko‘ribman, Unda seni so‘yib turibman! Nima qilay, o‘ylagin, bolam!! Javobini so‘ylagin, bolam!! Javob berdi birdan bolakay, Hech qo‘rqmasdan, hech ikkilanmay: Buyrug‘in tez qiling, otajon!! Pichoq olib keling, otajon!! Inshoolloh, sabr qilaman.. Hech to‘polon qilmay o‘laman... So‘yish uchun ketarkan olib, Shayton keldi ro‘baro‘ bo‘lib.. Uni urib uch bora yo‘lda, To‘xtadi tosh ko‘tarib qo‘lda.. So‘ngra o‘g‘lin yerga yotqizib, Ko‘zlaridan yoshlar oqizib, Tortdi pichoq bo‘g‘ziga evoh!! Bunga birov bo‘lsaydi guvoh, Manzaraning dahshatidan tez, O’zdan ketib, bo‘lardi jonsiz!! Pichoq tortgan mahal samodan, Nido keldi Arshi A’lodan: Ey Ibrohim!! Tashlang pichoqni!! O’g‘lingizga oching quchoqni!! Tushni juda tasdiq etdingiz!! Imtihondan a’lo o‘tdingiz!! Xalil uchun bu tanlov edi, Juda ochiq bir sinov edi.. Bundan eson-omon o‘tdilar, O’z sevgisin isbot etdilar... Ka’ba qurilishi Ko‘p oylaru ko‘p yillar o‘tdi, Ismoil ham voyaga yetdi.. Otalari bir kun keldilar, Niyatlarin bayon qildilar: "Parvardigor menga bu yerda, Baytullohni qur, deb buyurdi".. Ota-o‘g‘il ikki payg‘ambar, Bor kuchlarin etib safarbar, Baytullohni qurib bitdilar, Asnosida duo etdilar: Yo Rab, bizga madadkor bo‘lgin, Dargohingda maqbul deb bilgin... O’shal kundan boshlab odamlar, Ka’ba sari tashlab qadamlar, Ibodatga suvdek oqdilar, Dilni tavhid birla yoqdilar.. Sajda etib yolg‘iz Allohga, Yuz burdilar shonli dargohga, O’shal kundan bu ulug‘ dargoh, Mo‘minlarga bo‘ldi qiblagoh... Amr ibn Luhayning Ibrohim alayhissalom dini bo‘lmish Islomni buzib, butparastlikni tarqatishi Yuzlab yillar shu ko‘yda o‘tdi, Nihoyat, bu baxtga darz yetdi..! Xuzoaning boshi ot olmish, Amr ibn Luhay atalmish, Kimsa yashar edi Makkada, Oshin oshar edi Makkada, Hojilarga berib suv, talqon, Qozongandi hurmat, sharaf-shon, Shuning uchun undan odamlar, O’rnak olib, bosar qadamlar... Alqissa, Shom tarafga bir kun, Safar qilib bordi u mal’un.. O’shal joyda butlarni ko‘rib, Ajablanib, juda yoqtirib, Hubal nomli bitta but oldi, Olib birga Makkaga keldi, Dedi: "Shomda ko‘rdim ajoyib, Shunday butga boshlarin qo‘yib, Sajda qilib yotar odamlar, Kunlari shod o‘tar odamlar, Biz ham bunga sajda qilaylik, Buni ulug‘ qurbat bilaylik..." Ana shunday qilib ul mal’un, Xalqni gumroh ayladi butun.. Yo‘ldan shunday ozib ketdilar, Xalil yo‘lin buzib ketdilar... Payg‘ambarimiz kelishlaridan avval dunyoda hukm surgan jaholatlar bayoni Imom Muslim "saheh"larida, Qudsiy hadislarning birida, Rosululloh xutbada turib, Ashoblarga ma’lumot berib, So‘zlab Qodir Alloh nomidan, Shunday hadis chiqdi komidan: "Insonlarning barchasin mutloq, Tavhid uzra yaratdim. Biroq, Shayton yo‘ldan urdi ularni, Dinlaridan burdi ularni, Men halol deb aytgan ne ki bor, Bandamga man’ etdi badkirdor. Mendek Qodir Allohga minglab, Maxluqlarim, qullarim tenglab, Ibodatda sherik qilmoqni, Bu illatni qurbat bilmoqni, Nodon inson ko‘ngliga soldi, Jilovlarin qo‘liga oldi.." Yillar o‘tdi, shohlar o‘tdilar, Payg‘ambarlar kelib, ketdilar, Chaqirishib Yolg‘iz Allohga, Aldanmang deb, shayton gumrohga.. Lekin botil tarqab bo‘lgandi, Yerda qilar ishin qilgandi, Hatto keyin kelgan payg‘ambar, Iso yo‘lin tonib, darbadar, Nasorolar gumroh bo‘ldilar, Shirkka tamom hamroh bo‘ldilar.. Sharqda, uzoq Eron yurtida, Undan nari - Turon yurtida, Majusiylar hukm tutardi, Olovlarga sajda etardi.. Arabiston yurtiga kelsak, Ular nelar qilganin bilsak, Kishi birdan yoqasin ushlab, Hayrat ila barmog‘in tishlab, Deyar: Nahot es-hushli inson, Aqliga qulf urar beomon?!... Ular turli butlar yasashib, Xushbo‘ylatib, yuvib, bezashib, Uy to‘riga ilar edilar, Har kun sajda qilar edilar.. Safarlarga chiqsalar har dam, O’zlariga qilishib hamdam, "Xudolarin" xurjunga solib, Ketardilar yelkaga ilib..! Ba’zi birlar esdan chiqarib, Uyda qolib ketganin ko‘rib, Xurmoga sut sog‘ib yumshatib, But shaklini yasab, o‘xshatib, Keyin sajda qilar erdilar, So‘ng ochqashib, butni yerdilar..!! Hatto Ka’ba - muqaddas dargoh, Butlarga liq to‘lgan edi, oh! Yer yuzini aylab zimziyo, Shirk hukmron bo‘ldi xalq aro.. Faqat u yoq, bu yoqda ozchil, Shirkdan ko‘ngli bo‘lib tund, xijil, Barmoq ila sanarli yorlar, Maskan etib daralar, g‘orlar, Zalolatdan qilishib nafrat, O’zlaricha qilib ibodat, Haq dinidan qolmasdan asar, Yashardilar ojiz, darbadar... Qo‘shilganda xalqlarga har goh: "Shirk etmangiz, bo‘lmangiz gumroh", Der edilar, lekin bir og‘iz, Bu qisqa so‘z edi foydasiz.. Zero, tog‘dek uyulgan shirkni, Qo‘rg‘oshindek quyilgan shirkni, Qo‘pormoq-chun favqulodda bir, Kerak edi zo‘r chora, tadbir... Payg‘ambarimiz tavallud topishlari oldidan bo‘lib o‘tgan fil voqeasi Bu zulmatni ko‘rib, Qodir Zot, Rahmi kelib, ko‘rsatib imdod, Qutqarmoq-chun elning barini, Tanlib so‘nggi payg‘ambarini, Ismoil bin Xalil zotidan, So‘ng Hoshimning chin zuryodidan, Muhammadni butun olamga, Barcha jinu barcha odamga, Oxirzamon Rasuli qildi, Ergashganning tole’si kuldi.. Kelmay turib dunyoga hali, Eng oxirgi Rasul bo‘lgali, Tug‘ilajak yilida muhim, Bir voqea bo‘ldi, tingla jim...: Ko‘rolmasdan Ka’ba shonini, Tutgan o‘rni, zo‘r makonini, Hojilarning yo‘lin burmoq-chun, Tarixda bir nom qoldirmoq-chun, Abraha deb atalmish podshoh, Turqi habash, bir aqli ko‘toh, San’o degan joyda kattakon, Cherkov qurdi, bir olamjahon.. "Qullays" degan nom berib unga, Bezak berdi har bir ustunga.. "Hajga bunga kelishsin", dedi, "Makkani tark qilishsin", dedi.. "Ko‘m-ko‘k o‘tloq, so‘lim joylarda, Ko‘rkam bog‘lar, oqar soylarda, Cherkov qurdim... Hojilar yonib, Hajga kelar Makkani tonib..."! Degan o‘yda mal’un Abraha, Kutar edi ochib ishtaha... Lekin Alloh nazari yetgan, Ibrohimning duosi ketgan, Ka’ba xalqlar qalbidan shunday, Allaqachon olgan edi joy.. Bu tuyg‘uni yo‘q qilmoq uchun, Butun olam yig‘sa-da kuchin, Qilcha ta’sir o‘tkazolmasdi, Qalblaridan ketkazolmasdi.. Shuning uchun arablardan bir, Chapanisi turib, oshib qir, "Qaydadursan San’o" deb ketdi.. Oxirda ul Qullaysga yetdi.. Shiddat ila u yerga kirib, Cherkovning qoq belida turib, "Senmi hali atrofin sozlab, Uy quruvchi Ka’baga moslab!".. Deya hojat ushatib ketdi..! Ichini xo‘p bo‘shatib ketdi..! Tabiiy, bu ish bo‘lib sabab, Abrahani chulg‘adi g‘azab! Cherik tortib Baytulloh tomon, Qasam ichdi: "Qilurman yakson! O’shal Ka’ba degan binoni! Bu ish-la lol qilgum dunyoni!" Yo‘lda barcha qabila, yovni, Shahar qishloq, bilmam, nechovni, Tor-mor qilib keldi Abraha, Qo‘rquv solib keldi Abraha..! O’zi bilan birga muttasil, Olib yurar edi katta fil.. Bu bahaybat filning kelbati, Oshirardi uning haybatin... Xullas, kelib yaqin Makkaga, Qo‘shinini qo‘yib chekkaga, Dedi: "Chorlang oqsoqolini, Azmim aytay, so‘ray holini!" Shunda boshliq Abdulmuttalib, Kirdi unga Makkadan kelib.. Benihoya xushro‘yligini, Salobatli, sero‘yligini, Ko‘rib, joydan turdi hurmat-la, To‘rga qo‘ydi juda izzat-la.. So‘ngra dedi: "Nedur tilaging? Bajargaymiz, aytgin istaging". Javob qildi Abdulmuttalib: "Sarbozlaring dalamga kelib, Ikki yuzta tuyamni olib, Oldlariga ketdilar solib.. Qaytib bersang menga yetadi, Senga bo‘lgan arzim bitadi". Taajjub-la qarab podishoh, Dedi unga: "Ey aqli ko‘toh! Eng muqaddas yering sanalgan, Xalqing qalbin egallab olgan, Ka’bangga azm qilgan bo‘lsamu, Buzish uchun kelgan bo‘lsamu, Qay yerdagi hayvonni so‘rab, Turibdursan qarshimda qarab! Kirganingda qilgan hurmatim, Shakling ko‘rib qilgan izzatim, Tuzsiz so‘zing ila yo‘qoldi, Hurmat o‘rnin irganish oldi!" Javob qilib dedi: "Ey podshoh! To‘g‘ri, Ka’ba - muqaddas dargoh! Lekin men bir bekuch, bequvvat, Xo‘jayinman tuyaga faqat! Ka’ba esa... uning Tadbirkor, Qo‘riqlovchi Xo‘jayini bor!!" Keyin chiqib Makkaga qaytdi, Odamlarga bo‘lganni aytdi, So‘ngra Ka’ba halqasin ushlab, Duo qildi ko‘zini yoshlab: "Ey Allohim, o‘z uyin barcha, Qo‘riqlagay qo‘ldan kelgancha, O’z uyingni qo‘riqla, yo Rab! Bu balodan tez saqla, yo Rab!!" So‘ngra xalqqa dedi: "Xaloyiq! Uying tashlab, tezda chetga chiq!" Huvillatib uylar, yo‘llarni, Qasd etdilar tog‘u cho‘llarni.. Abraha o‘z dabdabasi-la, Shonu shavkat, as’asasi-la, Kirib keldi Makkaga kibor, Yulib, talab, olib neki bor.. Ka’ba tomon qilarkan yurish, Olazarak fil qilib tashvish, Turgan joyda mix kabi qotdi, Ka’ba tomon yo‘ldan bosh tortdi! So‘l tomonga yo‘llashsa chopdi! Cho‘l tomonga yo‘llashsa chopdi! Burishganda orqaga hech ham, Ikkilanmay tashladi qadam.. Lek Ka’baga undashsa, odim Tashlamasdan turaverdi jim!! Shu soatda bu zulm qo‘shini, Tepasidan balo toshini, Yog‘dirguvchi qushlar keldilar, Bunda qilar ishin qildilar.. Har askarga bir qush otib tosh, Kichik toshga qilolmay bardosh, Ko‘ksin o‘qdek teshib o‘tdilar, So‘ngra kelgan tomon ketdilar.. Fursat o‘tmay bir jon qolmadi, Bir jangchi ham omon qolmadi.. Haq tomondan kelgan bu tadbir, So‘nggi Elchi kelish uchun bir, Ko‘rsatilgan zo‘r chora edi, Hurmatiga ishora edi... Oxirgi payg‘ambar bo‘lmish Muhammad sollallohu alayhi va sallamning dunyoga kelishlari Hodisadan ellik kun o‘tib, Saodatli fursatlar yetib, O’n ikkinchi rabiul avval, Dushanba kech, oy chiqqan mahal, Dunyoda eng pokiza vujud, Bahor oyi topdi tavallud.. Milodiyda sanasang aniq, Besh yuz yetmish bo‘lar muvofiq.. Haq taolo hikmati ila, Yozig‘lig‘i, qismati ila, Tug‘ilmasdan oldin payg‘ambar, Otalari qilgandi safar, Shu safarda ajali yetdi, O’g‘lin ko‘rmay dunyodan o‘tdi.. Ba’zi kelgan rivoyatlarda, Naql etilgan hikoyatlarda, Tug‘ilganda porlab tevarak, Ulug‘likdan bergandir darak.. Kelinining tuqqanin bilib, Yetib keldi Abdulmuttalib, Xursand bo‘lib, quvonib, suydi, "Muhammad" deb ismini qo‘ydi.. Abdullohdan qoldi deb yodgor, Ko‘zlar to‘ymay, qarashib takror, Amakilar xursand bo‘ldilar, Shodliklarin izhor qildilar.. Abu Lahab bo‘lganidan shod, O’z cho‘risin ayladi ozod..
| |
| Просмотров: 1207 | |
