Ikrom Iskandar
BIR SAHAR Bu gulshan ne yanglig‘ bog‘ edi, qaysiki, bir sahar chog‘ edi, xayolim bunda yo‘qotmishman, nogoh bir tosh kabi qotmishman. Bog‘ ichra bir pari-paykardir, unga sara gullar navkardir – bosh egib etmish bardor-bardor, ul husn mulkida tantanavor, etti iqlim aro yaktodir, ne yakto, guli nur, dur nodir. Bu gulning kim ekan bog‘boni, qay tarz o‘stirmish charog‘boni. Bilmam, bu yo jonbaxsh musiqa, yoki jon olg‘uchi vasiqa – ilkida cholg‘u, kuy taralgay, ne navo, bir olam yaralgay. Bo‘lsaydim qo‘lida cholg‘uday, oh urib, olamni olg‘uday va yo cholg‘usining bir tori, bir tori demakim bor tori, zorakim, ko‘nglim bo‘shatgaydim, ko‘nglidan bo‘lak ushatgaydim. Bag‘riga olsa ul shikasta, siymin bo‘yiga men havasda. Menga dil ochsa ul sozim deb, men dilim kuylasam rozim deb, bulbullar tinglab lol bu rozni, tanisa dard to‘la ovozni. Ham chalib-tinglab ul to‘ymasa, qo‘ymasa, bag‘ridan qo‘ymasa... Ammo bu barisi xayoldir, yoniga bormoq ham maholdir, behuda o‘y surib yotmishman, qotmishman, tosh kabi qotmishman. YUZINGNI KO‘RGALI Yuzingni ko‘rgali oy uyolmishdir. So‘zlaring inju, lablaring bolmishdir. Agarki husn mulkida bahs etsalar, Layliyu Shirin poyingda qolmishdir. Bu ne holmishdir, vasling umidida ko‘zlarim yo‘llaring poylab tolmishdir. Orzum ro‘yobi ro‘yo, necha vaqtkim betin vaqt kabi tinchim yo‘qolmishdir. Bu ne lashkar kabi oh emish, mudom ayriliq ko‘ksima lak-lak solmishdir, kim, hajringda gar bir oh ursa Ikrom Iskandar kabi dunyoni olmishdir. * * * Sen tomon borar bo‘lsam, yo‘llar o‘zi yo‘l boshlar, girdida poyandoz gul shakliga kirgan toshlar. Semirgayman simirgan sarim – sarrin havolar. Daraxtlarning mavjida avjlanadi navolar – chamamda, daraxtlar ham sen haqda o‘ylagaydir. shoxlarida jon qushi vasfingni kuylagaydir. Yaqinlashar olislar, bir g‘ubor yo‘q orada. Olam chiroyga, nurga, sirga to‘lib boradi. Shabadaning qatida chorloving ilg‘ayurman. Yuragimni shabnamning suvlariga chayurman. Ko‘kayimni sog‘inchlar selday yuvar guldirab, oqib ketar g‘am-qayg‘u, yo‘qoladi kudurat. Ko‘zida quyosh kulgan, sochi tun, qoshi qamar, sensan borar manzilim, oshiqman, oshiqaman... * * * Oyparcham, gulistaram, nafasi yalpiz islim. Sochlari taram-taram, o‘ynoqi irmoq mislim. Tug‘yon bordir tinida, boqishidan nur olay – kipriging epkinida soyalar juft quralay. Gullayotgan bog‘larning quvnayotgan jarangi yuragimga bog‘landi – oppoq kulgungning rangi. Tegramda namoyishsan, ko‘ksimdagi g‘uluvu hayratimga boissan, tarchechak, kunsuluvim. * * * Yoz oqshomi osmonning oqarishib darasi, dalalarga quyilar yulduzlar sharsharasi. Yorishadi ko‘nglim ham, yo shunday tuyuladi, xayoling yulduzlarday shovullab quyiladi. Menga shuning o‘zi bas, shuning o‘zi baxt kabir, faqat oqimga qarshi sakragan baliq kabi o‘ying bilan qonmagan sog‘inch o‘rtar gohida... O‘yinqaroq bir yulduz sakrar terak shoxida. * * * Sevmasingni aytdingmi, kelmasingni aytdingmi, yoki ko‘zguga qarab aytayapsanmi hamon – boqib biror teshikdan ovozingni eshitgan, har qalay, bir nimani bilib olgan bu shamol. O‘lay seni sevguncha, sevay seni o‘lguncha, odam degani shuncha qiynarmi oshig‘ini... Ko‘cha-ko‘yda uvillar, uvillar tom boshida. Dil huvillar eshitib shamolning qo‘shig‘ini. * * * Seni bir bor ko‘rdimu, men ayrildim hushdan, gul, osmonlardan yurakni poklash uchun tushgan gul. Ey, egnida libosi yurakdan rang olgan gul, gulzor emas, men bilan sahrolarda qolgan gul, seni sevib qalbimdan ardoqlashni qo‘ymadim, har dam yonimdasan, lek visolingga to‘ymadim. Ey, yuzlari farishta, ey, ma’sumu biyron gul, sen ko‘kda oy, men yerda gungu lolu hayron, gul. Ey, qalbimga baxt bergan, ham ayirgan hushdan, gul, osmonlardan yurakni poklash uchun tushgan gul, seni o‘ylab dilimni bir savol ezar karaxt: men sen bilan baxtliman, sen topdingmi mendan baxt? HANUZ Qalbing – qoyadagi mustahkam qal’a. Hanuz chog‘lanurman zabt etmoq sari... Shaxdam qadam tashlab, saf bo‘lib o‘tib borar Vaqtning lashkari. * * * To‘kiladi lak-lak yulduz, bo‘shar qora ko‘k elagi. Chekinadi junjikib tun yangi kun havosidan. Saharni bog‘ uzra sohir ovoz yetaklab keladi – uyg‘onadi gird-tevarak bulbulning navosidan. Necha vaqtki kutib-kutib, mushtoq yuragim anglagan bir haqiqat shu bo‘ldi va men ishondim, ne tongkim, kunim, bulbulzabonim-ay, ohang kabi jaranglagan so‘zlaringsiz yorishmaskan, o‘zing ekansan tongim. Kutaman ming ta’ma bilan – kun chiqarmi... Dilda sanchiq, o‘zimning-ku sening sari haddim sig‘mas borishga... "Keldim” degan so‘zing tanqis, "Sevdim” degan so‘zing tansiq. Kutilgan so‘z tilga chiqsa – izidan kun yorishgay. * * * Xayolimda chorlasam gar, eshitmagin nolamni, chunki menga sening o‘ying, xayol ham bir olamdir. Bu olamda sening rasming parilardan qolishmas. Bu bir lof yo mubolag‘a, gapni katta olishmas, xayolimda sen bir hilol, nur taratib turgaysan, malaklarga malohatdan saboq berib yurgaysan. So‘zlarimni simillatib sog‘inchlaring balqisa, tomirimga mador kirar har o‘yingdan. Alqissa, xayolimda chorlasam gar, kelib qo‘yma tag‘inay, seni to‘yib o‘ylab olay, mazza qilib sog‘inay. * * * Sahardan kechga dovur quvonchga to‘lib-toshgan tashna vujudi bilan bahra olar quyoshdan. Quyosh bilan birga u osmonlarda sayr etar – tongda tutgancha qo‘lin, kunbotar qadar ketar, chopqillaydi, bu visol yuragiga zavq solar, unga hech g‘ala-g‘ovur va tiqilinch avtolar. Kun botganda qorong‘u o‘ylar o‘rtab ko‘ksini, katta ko‘cha bo‘yidan qaytar ekan o‘ksinib, taqqa qotar va nogoh tasavvurga qorishar – kun aksi ko‘z o‘ngida chiroq kabi yorishar... Sen ketganda sog‘inching qadalganday yurakka, shaharning chiroqlari uyqu bermas terakka. BAHORDA Gullar kiprik qoqmay osmonga boqar, osmonni to‘ldirib uchar edi qanotlari siniq qush ovozi. * * * Bahor. Terak barglarin halovatsiz, hayoli, tuyg‘ularni to‘lg‘otgan shitirlagan nolishi tevarakka taralar, tag‘in to‘zg‘ir xayoli — azoblar bu tun beor ellar bipan qolishi. Bahor. Terak barglarin saltanati tintilgan, tag‘in osmon poyida tuyg‘ulari yanchilar — yosh va ko‘rkam terakning vujudiga intilgan yomg‘ir hirsi barglarga xanjar kabi sanchilar. Bahor. Terak barglarin shitirlagan nolishi... KAPALAK Hovlida xush havoda kun nuriga bo‘y cho‘zgan, ozoddil turnalar-la lak-lak falakka palak otgan gullar bo‘yini to‘tiyo aylab ko‘zga, qo‘shiqlarin tinglagan o‘yin tushgan kapalak, o‘yingga ham olmaysan osmonsizlik qa’rida hatto bir titroq shamning quyosh kabi yonishin, tinglamassan huv pastak derazadan narida tuvakdagi gullarning xonanishin xonishin... O‘ynab uchar kapalak. * * * Qayg‘u kezgan, Baxt sezmagan Bir o‘lkada Shamol esar. Daraxtlarning yaproqpari to‘kiladi. Xarsanglar gung, Ko‘zlarida na sevinch bor, na hasrat, mung. Faqat esnoq tasavvuri O‘ylariga urinadi— Daraxtlarning faryodlari Baxtga o‘xshab ko‘rinadi. Shamol esa, faqat, esar... QIRDA Maysalar nazarida: Biz baxtli yashayapmiz. Biz baxtli yashayapmiz maysalar nazarida Maysalar nazarida: Bizdan baxtli odam yo‘q. Bizdan baxtli odam yo‘q maysalar nazarida. Masrur kezdik maysalarning yam-yashil nazarini... Bizga ko‘klamga go‘sha maysalarning nazari. * * * Ko‘nglimga yo‘l topmoq bo‘lib o‘ksinma, yig‘lama, tushun, qancha ojiz bu irmoq-ko‘zyosh... Yo‘liga g‘ov bo‘lib yotar ko‘ksimda yurak hajmicha keladigan ulkan Tosh AVGUST Tog‘larning ko‘ksiga suyanadi ko‘k. Xayolday sokin jilganing mashqi sust— ko‘klam kabi ko‘m-ko‘k va jimjit jimirlash yuzida yuzadi... Jilg‘a (o‘zanday o‘ramish hasratlar) tip-tiniq va holsiz osmonni kuzatib, o‘ylar: «O‘ylar osmonning tubi... o‘, bahor, ishq kabi sachratar — tanini toshlarga uradi jilg‘a, gullarning yuzida jilg‘aning tani... Butun olam mushtoq — ko‘k buni ilg‘ab, guldiros va sharros kuylaganida... Bahorgi sharqirab o‘ynashlar qani!» Osmon keksaning aqliday tiniq va yana... va yana... va yana... (nahot shul mo‘ysafid ko‘klamgi oqin?) tog‘larning ko‘ksiga holsiz suyanar... Bahorni tush ko‘rib ichi qizigan tosh kabi jilg‘a jimirlaydi xayolday sokin. Avgust. Yomg‘ir yog‘ar Quloqlarga qochib kiradi shitirlab, yomg‘irda ivib ketgan bir Tovush. CHUMOLI HAQIDA SHE’R Donsiz ketayotgan Chumoli Maqtanchoq bo‘ladi: «Yer sharini yumapatib ketayapman», Deb o‘ylaydi u. IXTIRO Men «yo‘q» dan «qo‘y» qildim, «yo‘q» so‘zini teskari o‘qib. «Ovsar» — «rasvo» bo‘ldi. «Nodon» esa ... Baribir «nodon»ligicha qoldi. AZA Itimning oti Qayg‘u edi... Qayg‘usiz odam kabi O‘lik endi Zanjir. HOLAT Ko‘nglim Ko‘ngil Larzaga Tushar Darajada Xotirjam. * * * Butun umrim sening yoningdan o‘tdim. Xayoling olishga yetmadi umrim - bir oniy lavhaday yodingdan o‘tdim. * * * Tashqarida oppoq qor, qish kechasi uzundir. Sog‘inchli suhbatimiz kechadan ham uzundir. Pechda gurullar olov, sog‘inch yonar yuzingda — qizib borar tomirim, qarog‘ingga cho‘g‘ inggan... Hech kim halal bermagay, tuman bizga sarkarda — derazaga tashidan tortadi qalin parda. TOSHOXUR SHAMOLI Bir juft sadaqayrag‘och shoxlarini qizlarning sochiday taraganda ko‘rinadi kamoli tog‘dan quyulib kelgan xuddi chaqmoqday ildam, o‘jar va o‘yinqaroq Toshoxurning shamoli. Ulovlarning ortidan chang ko‘tarib yugurar qishloq ko‘chalarida to‘zg‘itadi izlarni, qizlar taniga chippa yopishar ko‘ylaklari — Toshoxurning shamoli qattiq quchar qizlarni. Kechalari visolga oshiqqancha oshiqlar sho‘x hushtak chalganicha devordan mo‘ralarkan, bir dardga chalinganmi Toshoxurning shamoli muncha g‘amgin bir kuyni chaladi mo‘rilardan. Sevarmidim men uni xayolimday, tushimday had bilmas vaqt qa’tida betinim yelmasaydi, Toshoxurning shamoli boladay o‘jar va g‘o‘r, men kabi jahongashta, sarsonu telba, daydi... G‘allaorol va Baxmal tumanlari chegarasidagi qishloqlarda qishin-yozin betinim esguvchi Toshoxur shamoli tepa Oqcho‘g‘ol tog‘ida oxur shaklli ulkan toshdan tushib keladi, deyishadi. * * * Asov otda o‘tib borar kuzning bir parcha kuni hilpiragan etaklari birrov tegar yuzimga, quruqshagan shoxga mezon ilinadi yukunib, xazonlar jon qadar issiq ko‘rinadi ko‘zimga. Bu to‘rt kunlik dunyosida sensiz bir on yashashdan topolmasdan hech bir ma’ni ko‘nglim yer ich-etini. Beshafqat Vaqt beozorday ko‘rinsada tashidan, ochiq taqvimning betini varaqlaydi betinim. Intiq yurak xatto bir so‘z aytishga hayiqadi, ayriliqning dengizida suza olmasang yomon. Shamol suvni to‘lqinlatar va haydaydi qaygadir, mavjlantirib dilni sog‘inch boshlab ketar sen tomon.
| |
| Просмотров: 1065 | |
